Podczas grudniowej sesji Rada Miasta Płocka jednogłośnie przyjęła uchwały w tej sprawie, ustanawiając rok 2024 w Płocku Rokiem Druha Wacława Milke oraz Rokiem Płockich Samorządowców Zamordowanych i Zaginionych w czasie II wojny światowej.
Wacław Milke
Właściwie te dwa słowa mogłyby wystarczyć za całą o nim opowieść, bo każdy mieszkaniec Płocka znał Druha osobiście lub przynajmniej o nim słyszał. Sto dziesiąta rocznica urodzin, a urodził się 14 czerwca 1914 roku, stała się kolejną okazją do uhonorowania jednego z najznamienitszych i najbardziej znanych płocczan, niestrudzonego propagatora polskiej tradycji i kultury ludowej w kraju i za granicą, tak naprawdę symbolu naszego miasta w jego najnowszej historii.Już w latach 40. i 50. „Dzieci Płocka” odnosiły niebywałe sukcesy artystyczne. Liczne wyjazdy za granicę rozsławiały Zespół i Płock również na innych kontynentach.
W początkowych latach działalności Zespołu opracowania muzyczne tworzył Faustyn Piasek – przyjaciel Druha Wacława. Pierwszym znaczącym sukcesem Zespołu było zajęcie I miejsca na III Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Budapeszcie w roku 1949 oraz I miejsce na Festiwalu w Berlinie w 1951 roku. Zespół pod kierunkiem Wacława Milke kilkanaście razy zdobywał czołowe miejsca na festiwalach i przeglądach krajowych oraz zagranicznych. Koncertował w wiejskich świetlicach i największych scenach Europy: Royal Albert Hall w Londynie, Operze Berlińskiej, Teatrze Wielkim w Warszawie. Ponad 50 razy wyjeżdżał za granicę m.in. do Niemiec, Francji, Czech, Słowacji, Wielkiej Brytanii, Ukrainy, Rosji, Austrii, Belgii, Włoch, Węgier, Bułgarii, Luksemburga, Japonii.
Wacław Milke był autorem scenariuszy wielkich, ogólnopolskich imprez, m.in. na polach Grunwaldu w 1960 roku z okazji 550 rocznicy jednej z największych bitew średniowiecznej Europy. W widowisku tym, które przedstawiało 1000 lat Państwa Polskiego, wzięło udział ponad 20 000 osób. Za swoje zasługi w 1975 roku otrzymał tytuł Płocczanina Roku. Wacław Milke był czynnym instruktorem harcerskim w stopniu harcmistrza, działał w Kole Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Obozów Koncentracyjnych. Był także działaczem Towarzystwa Przyjaciół Dzieci. W 1977 roku został odznaczony Orderem Uśmiechu.
Ostatnia kadencja
Podpisana 23 kwietnia 1935 r. ustawa zasadnicza, znana jako Konstytucja kwietniowa, zakładała centralizację ustroju Rzeczypospolitej i ograniczenie niezależności samorządu terytorialnego, który miał być powoływany do udziału w wykonywaniu zadań administracyjnych w zakresie potrzeb miejscowych. Uznając samorząd terytorialny za integralną część ustroju władzy państwowej, odrzucono ideę jego samodzielności i zaczęto identyfikować z administracją państwową.
Płockie rady niechętnie poddawały się nadzorowi władzy państwowej, dlatego też minister spraw wewnętrznych rozwiązał 27 lutego 1934 r. płocką radę miejską, zarzucając jej nieudolność i narażanie samorządu na straty. Ustanowił komisarza rządowego do czasu nowych wyborów w maju, do których stanęło 6 komitetów wyborczych. Największą liczbę – 15 mandatów zdobył sanacyjny Blok Odrodzenia Gospodarczego Płocka i oraz Zjednoczenie Socjalistyczne z 12 mandatami. Klęskę poniosła endecja – Polskie Zjednoczenie Gospodarcze, zdobywając tylko 3 mandaty. Z rozkładu mandatów wynikało, że połączone głosy sanacji, endecji i żydowskiego radnego mieszczańskiego (łącznie 19 głosów) pozwolą na łatwy wybór magistratu. Ale wewnątrz bloku gospodarczego doszło do konfliktów i podziału, który uniemożliwił wybór zarządu miasta. Dopiero po 10 miesiącach od wyborów władze mianowały prezydentem miasta Stanisława Wasiaka. Urodził się w Warszawie w 1886 r. Ukończył prywatną Realną Szkołę Paskiewicza, studiował w Petersburgu, ale został wydalony ze studiów. Do 1917 r. pracował jako inspektor Zakładu Ubezpieczeń w Ciechanowie. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. wstąpił do służby państwowej i w 1920 r. został mianowany starostą włoszczowskim. Pełnił tę funkcję do lipca 1922 r. Potem przeniesiono go na podobne stanowisko do Miechowa, gdzie spędził 5 lat. 7 lutego 1927 r. został starostą nieszawskim. Siedziba starostwa znajdowała się wówczas w Aleksandrowie Kujawskim.
1 września 1939 r. miasto zostało dwukrotnie zbombardowane przez lotnictwo niemieckie. Od 6 września rozpoczęła się masowa ucieczka z miasta ludności cywilnej. Dzień później ewakuowały się władze administracyjne, w tym prezydent i jego zastępca. Stanisław Wasiak został resztowany przez Gestapo 12 lutego 1940 r. Najpierw był przetrzymywany na Majdanku, a następnie 7 kwietnia przewieziony do KL Soldau (Działdowo), gdzie 27 maja 1940 r. został zamordowany.Aleksander Wernik w lutym 1940 r. został aresztowany przez Gestapo i – tak jak Stanisław Wasiak – wysłany do obozu przejściowego w Działdowie, jednak po kilku miesiącach został zwolniony z powodów zdrowotnych. Ponieważ był pod obserwacją Gestapo, nie brał udziału w konspiracji antyniemieckiej. Przez pewien czas mieszkał w Warszawie, a potem ukrywał się w majątku kuzynów koło Mszczonowa. Po wyzwoleniu, jako przedwojenny fachowiec, został zatrudniony w Starostwie Płockim, skąd przeszedł na emeryturę. Zmarł 25 sierpnia 1954 r. i został pochowany w Płocku na cmentarzu przy al. Floriana Kobylińskiego.
Ustanowienie roku 2024 w Płocku Rokiem Samorządowców Zamordowanych i Zaginionych w czasie II wojny światowej być może stanie się przyczynkiem do pogłębienia wiedzy o ludziach, którzy tworzyli ostatni, wolny, przedwojenny samorząd miasta Płocka.
